Απολύμανση με νεφελοποιητη.

Η απολύμανση με νεφελοποιητή, γνωστή και ως ULV (Ultra Low Volume) cold fogging, είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές και εξελιγμένες μεθόδους καταπολέμησης παθογόνων μικροοργανισμών. Σε αντίθεση με τον παραδοσιακό ψεκασμό, ο νεφελοποιητής δημιουργεί εξαιρετικά μικρά σταγονίδια απολυμαντικού που αιωρούνται για αρκετά λεπτά, επιτρέποντας πλήρη κάλυψη σε κάθε σημείο του χώρου — ακόμη και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία.

Η μέθοδος αυτή έχει καθιερωθεί διεθνώς σε νοσοκομεία, ξενοδοχεία, γραφεία, αποθήκες και οικίες, ειδικά μετά την εμπειρία της πανδημίας COVID-19. Στην Ελλάδα, εφαρμόζεται πλέον ευρέως από πιστοποιημένες εταιρείες απολύμανσης που διαθέτουν άδεια από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων.

Τι είναι ο νεφελοποιητής και πώς λειτουργεί

Ο νεφελοποιητής (fogger) είναι ηλεκτρική συσκευή που διασπά το απολυμαντικό σε σταγονίδια με διάμετρο 10–50 μm, μετατρέποντάς το σε ένα λεπτό νέφος (mist).

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι:

• Ψυχρός νεφελοποιητής (ULV Cold Fogger): λειτουργεί χωρίς θερμότητα· ασφαλής για χώρους με ανθρώπους, τρόφιμα ή ηλεκτρονικό εξοπλισμό.

• Θερμός νεφελοποιητής (Thermal Fogger): παράγει θερμό ατμό, κυρίως για αποθήκες και εξωτερικούς χώρους.

Η λειτουργία βασίζεται σε ισχυρή ροή αέρα που εκτοξεύει το απολυμαντικό υπό πίεση, διαχέοντάς το σε μορφή νέφους. Έτσι, το σκεύασμα φτάνει παντού: σε τοίχους, ταβάνια, κουρτίνες, σωληνώσεις, φίλτρα A/C και σημεία που δεν μπορούν να ψεκαστούν απευθείας.

Ποιους μικροοργανισμούς εξουδετερώνει

Η μέθοδος είναι αποτελεσματική απέναντι σε:

• Βακτήρια όπως E. coli, Salmonella spp., Staphylococcus aureus.

• Ιούς όπως Influenza, SARS-CoV-2, Norovirus.

• Μύκητες όπως Aspergillus niger και Candida albicans.

• Σπόρια και βιολογικά φορτία που επιβιώνουν σε υγρές ή σκοτεινές επιφάνειες.

Επειδή τα σταγονίδια αιωρούνται, το αποτέλεσμα είναι τρισδιάστατη απολύμανση — κάτι που δεν πετυχαίνει ο απλός ψεκασμός.

Εφαρμογές και γεωγραφική εξάπλωση

Η τεχνική του ULV fogging χρησιμοποιείται διεθνώς από υπηρεσίες public health disinfection.

• Στην Ευρώπη εφαρμόζεται σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 528/2012 για τα βιοκτόνα.

• Στις ΗΠΑ, το CDC και το EPA περιλαμβάνουν τα ULV foggers στις μεθόδους “environmental decontamination”.

• Στην Ελλάδα, χρησιμοποιείται ευρέως σε ξενοδοχειακές μονάδες, γραφεία, ιατρεία, σχολεία, μέσα μεταφοράς και κατοικίες.

Η τεχνολογία αυτή έχει εξαπλωθεί ιδιαίτερα μετά το 2020, καθώς ο ψυχρός νεφελοποιητής θεωρείται ο πιο ασφαλής τρόπος απολύμανσης χωρίς υπολείμματα.

Πλεονεκτήματα της απολύμανσης με νεφελοποιητή

• Πλήρης κάλυψη επιφανειών και αέρα.

• Μικρότερη κατανάλωση απολυμαντικού (οικονομικότερη εφαρμογή).

• Ταχύτητα: ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. ολοκληρώνεται σε 30–45 λεπτά.

• Ασφαλής για ηλεκτρικές συσκευές και ευαίσθητα υλικά.

• Κατάλληλη για χώρους με έπιπλα, υφάσματα, χαλιά.

• Ελάχιστο downtime για επιχειρήσεις — ο χώρος επαναχρησιμοποιείται σχετικά γρήγορα.

Ενδείξεις ότι χρειάζεται απολύμανση με νεφελοποιητή

• Μετά από ιογενή ή βακτηριακή λοίμωξη στο σπίτι ή στο γραφείο.

• Όταν υπάρχουν δυσάρεστες οσμές, μούχλα ή υγρασία.

• Μετά από απεντόμωση – για εξουδετέρωση μικροβίων που μεταφέρουν τα έντομα.

• Σε χώρους εστίασης, γυμναστήρια, παιδικούς σταθμούς ή χώρους με συχνή επαφή κοινού.

• Σε κλιματιστικά συστήματα (air condition) που συγκρατούν βακτήρια όπως Legionella pneumophila.

Απολυμαντικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται

Τα απολυμαντικά πρέπει να είναι εγκεκριμένα βιοκτόνα με αριθμό έγκρισης ΕΟΦ ή ΕΕ:

• Υπεροξείδιο του υδρογόνου (H₂O₂) – ισχυρό οξειδωτικό, ασφαλές για εσωτερικούς χώρους.

• Τεταρτοταγείς ενώσεις αμμωνίου (QACs) – αποτελεσματικές σε ιούς και βακτήρια.

• Αλκοολικά διαλύματα – ταχύτερης δράσης, για μικρούς χώρους.

• Ενζυμικά απολυμαντικά – για βιολογικούς ρύπους και οργανικά υπολείμματα.

Η επιλογή εξαρτάται από τον τύπο του χώρου, τη θερμοκρασία και την παρουσία ανθρώπων ή τροφίμων.

Σύγχρονες και προχωρημένες προσεγγίσεις

1. ULV fogging με όζον (O₃): συνδυάζει οξείδωση και φυσική απολύμανση αέρα.

2. Ηλεκτροστατική απολύμανση: τα σωματίδια φορτίζονται ηλεκτρικά, προσελκύονται στις επιφάνειες και κολλούν ομοιόμορφα.

3. UV-C υποστήριξη: μετά το fogging, εφαρμόζεται ακτινοβολία για αποστείρωση αέρα και επιφανειών.

4. Αυτόματα συστήματα fogging σε HVAC – εγκαθίστανται σε κλιματιστικά και λειτουργούν περιοδικά.

Πολιτισμικό και ιστορικό πλαίσιο

Η ιδέα της νεφελοποίησης δεν είναι νέα. Οι πρώτες συσκευές “fogger” δημιουργήθηκαν για γεωργικούς ψεκασμούς, όμως η τεχνολογία εξελίχθηκε γρήγορα και βρήκε εφαρμογή στη δημόσια υγεία.
Μετά το 2020, η λέξη “απολύμανση” έγινε συνώνυμο της πρόληψης, και ο νεφελοποιητής μετατράπηκε σε σύμβολο υγιεινής και ασφάλειας σε κάθε επαγγελματικό χώρο.

FAQ – Συχνές Ερωτήσεις

1. Τι είναι ο ψυχρός νεφελοποιητής (ULV Fogger);
Είναι ηλεκτρική συσκευή που μετατρέπει το απολυμαντικό σε νέφος μικροσταγονιδίων. Δεν θερμαίνει το σκεύασμα, γι’ αυτό είναι ασφαλής για εσωτερικούς χώρους.

2. Κάθε πότε πρέπει να γίνεται απολύμανση με νεφελοποιητή;
Σε κατοικίες, κάθε 4–6 μήνες ή μετά από ασθένεια. Σε επιχειρήσεις, 1 φορά τον μήνα ή ανάλογα με τη δραστηριότητα.

3. Είναι ασφαλές για κατοικίδια και φυτά;
Ναι φυσικά, εφόσον τηρηθεί ο χρόνος εξαερισμού.

4. Ποια είναι η διαφορά με την απολύμανση με ψεκασμό;
Ο ψεκασμός καλύπτει ορατές επιφάνειες, ενώ ο νεφελοποιητής καλύπτει ολόκληρο τον αέρα και τα κρυφά σημεία.

5. Μπορεί να γίνει σε χώρο με τρόφιμα;
Ναι, με πιστοποιημένα σκευάσματα τροφίμων (food-grade biocides) και μετά από σωστό αερισμό.

6. Πόσο κοστίζει μια εφαρμογή με νεφελοποιητή;
Οι τιμές είναι ανάλογα με το μέγεθος των χώρων και τη συχνότητα των επισκέψεων.